ΕΦΟΡΕΙΑ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΒΑΛΑΣ

Πληροφορίες:

Βρίσκεται στην αγροτική περιφέρεια του Δ.Δ Κηπιών, στις νότιες υπώρειες του Παγγαίου. Το μνημείο σώζεται κατά το βόρειο ήμισυ. Το νότιο τμήμα του έχει καταστραφεί ως το επίπεδο της θεμελίωσης από λαθροανασκαφή. Πρόκειται γιαι μια τρίκλιτη ξυλόστεγος βασιλική με ημικυκλική αψίδα στα ανατολικά και νάρθηκα στα δυτικά. Η κύρια είσοδος ανοίγεται στο βόρειο τμήμα της δυτικής πλευράς του νάρθηκα, ενώ μια δεύτερη υπάρχει στη  βόρεια πλευρά. Το δάπεδο του νάρθηκα  αποτελείται από μαρμάρινες πλάκες. Κάτω από το δάπεδο του βρέθηκαν εννέα κιβωτιόσχημοι τάφοι κατασκευασμένοι με μαρμάρινες πλάκες. Δυο από αυτούς έφεραν επιτύμβιες επιγραφές με τα ονόματα των κεκοιμημένων πρεσβυτέρων. Τρείς είσοδοι, από μία σε κάθε κλίτος οδηγούσε από τον νάρθηκα στον κυρίως ναό, ο οποίος χωρίζεται σε τρία κλίτη με κιονοστοιχίες. Το βόρειο κλίτος φέρει δάπεδο από πλίνθους, ενώ το μεσαίο από μαρμάρινες πλάκες.  Μπροστά στην είσοδο του μεσαίου κλίτους βρέθηκε ένας τρίτος κιβωτιόσχημος τάφος που έφερε επιτύμβια επιγραφή. Στο ημικύκλιο της κόγχης διατηρείται το ημικυκλικό σύνθρονο.  Από τον αρχιτεκτονικό γλυπτικό διάκοσμο της εκκλησίας βρέθηκαν ελάχιστα τμήματα, εντοιχισμένα κυρίως στις μεταγενέστερες επεμβάσεις, όπως το θρανίο που περιτρέχει τον δυτικό και βόρειο τοίχο του νάρθηκα. Η βασιλική παρουσιάζει τρεις οικοδομικές φάσεις. Η πρώτη φάση λειτουργίας της τελείωσε με κατάρρευση της στέγης, των κιονοστοιχιών και του μαρμάρινου  τέμπλου, καθώς της ΒΑ γωνίας της. Η καταστροφή αυτή αποδίδεται στους σεισμούς που έπληξαν την περοχή στα τέλη του 6^ου αι με αρχές 7^ου μ.Χ. Κατά τη δεύτερη περίοδο λειτουργίας οι κιονοστοιχίες αντικαταστάθηκαν με συνεχείς τοίχους, ανακτίστηκε το ρήγμα της ΒΑ γωνίας, κατασκευάστηκε νέα στέγη και η λειτουργία της περιορίστηκε στο μεσαίο κλίτος, του οποίου το δάπεδο επιστρώθηκε με διάφορα κομμάτια από μαρμάρινες πλάκες δαπέδου, θωράκια και επιγραφές. Στην τρίτη φάση και ενώ οι τοίχοι της ήταν ακόμη όρθιοι κτίστηκε στη θέση του Ιερού Βήματος ένα μικρό ναΰδριο, οι τοίχοι του οποίου πατούν πάνω στο δάπεδο και είναι κτισμένοι με οικοδομικά υλικά της βασιλικής και λάσπη ως συνδετικό κονίαμα. Η ανίδρυση του ναϋδρίου τοποθετείται στα 615-620 και η καταστροφή του πριν από τον 9^ο αι μ.Χ.